Column Melvin: Hollands Glorie

Vorige week woensdag haalde het Mauritshuis in Den Haag het standbeeld weg van de man die het museum zijn naam gaf: Maurits van Nassau. In een reactie lieten ze weten dat ze het standbeeld weghaalde vanwege 'de groeiende maatschappelijke discussie over hoe we in Nederland omgaan met het slavernijverleden'. Een hele mond vol, maar hoe zit het nu precies met deze 'discussie'?

Al een aantal maanden liggen het slavernijverleden en andere controversiële, historische gebeurtenissen wereldwijd onder vuur. In de Verenigde Staten werden standbeelden vernield van generaals die tijdens de burgeroorlog vochten voor de zuidelijke pro-slavernij staten en in Barcelona ontstond ophef over een standbeeld van een slavenhandelaar.

Nu Sinterklaas en zijn pieten weer in Spanje zijn, lijkt het erop dat deze discussie ook naar Nederland is overgewaaid. Na protesten en klachten van meerdere actiegroepen zijn er in Nederland een aantal standbeelden weggehaald en straatnamen veranderd. Verschillende mensen vinden dat we personen als Maurits van Nassau of J.P. Coen niet moeten vereren vanwege het kwaad dat ze vroeger hebben gedaan.

Het is ook waar dat we deze mensen niet moeten beschouwen als nationale helden. Slavenhouders en moordenaars mogen nooit vereerd worden, maar dat betekent niet dat we de namen van deze mensen moeten verbergen voor de buitenwereld. Het gaat hier om personen die van grote historische waarde zijn voor Nederland. Zij hebben van Nederland een koloniaal wereldrijk gemaakt en hebben ervoor gezorgd dat Nederland tegenwoordig zo welvarend is. Dat hebben ze alleen wel bereikt door met geweld andere landen binnen te vallen en de lokale bevolkingen te onderdrukken.  

Tegenwoordig zou het daarom ondenkbaar zijn dat er standbeelden van deze mensen in Nederland geplaatst worden. Maar vroeger was dat wel anders. In de tijd dat Maurits en zijn collega's leefden werden ze wél beschouwd als nationale helden. Het is dan ook niet gek dat er nu nog overal gebouwen, straten en scholen staan die hun namen dragen. Maar in plaats van ons daar druk om te maken, zouden we meer moeten kijken naar de historische context waarin deze beelden geplaatst zijn. Dan vinden we een wonderbaarlijk verhaal uit de Nederlandse geschiedenis dat ook voor de komende generaties bewaard moet blijven.

Melvin