'We moesten rondkomen van tachtig euro per week'

Mirjam (42) heeft vorig jaar in oktober haar laatste pakket bij De Voedselbank opgehaald. Een feestmoment, want vanaf die datum konden ze het weer zelf regelen. Voor alle vrijwilligers schreef ze een kaartje en stopte ze een paar chocolaatjes in een doosje. ,,Ik had wel graag meer willen geven, want deze mensen zijn zo lief voor ons geweest, maar financieel is dat nog niet haalbaar."

Door Astrid Potuijt

Wegende de privacy van dit gezin, zijn de namen veranderd.

,,In 2010 werd de diagnose PTTS bij mijn man Dennis  gesteld", begint Mirjam haar verhaal. ,,Hij werkte als militair in verschillende oorlogsgebieden zoals Iran, Irak en Jemen. Hier liep hij veel meer trauma's op dan dat we op dat moment hadden kunnen vermoeden. Hij stopte met het werk toen onze kinderen er waren. Hij dacht teveel aan ons als hij in een oorlogsgebied zat."

Wat volgde was het opstarten van een eigen beveiligingsbedrijf. Dennis  kreeg steeds meer problemen. Het duurde nog een tijdje voordat PTTS echt werd erkend. (Posttraumatische stress treedt op als men iets naars en ingrijpends meemaakt. Hierdoor kan men allerlei lichamelijke klachten krijgen.) Omdat het een psychische ziekte is, konden veel mensen niet begrijpen wat Dennis nu precies mankeerde. Feit was wel dat hij door de PTTS moest stoppen met het beveiligingsbedrijf. Door het stoppen van het bedrijf moest kort gezegd, het huis verkocht worden, raakte het gezin in de schulden en kwamen ze uiteindelijk in de schuldsanering terecht.

Ondertussen ging het niet beter met Dennis. Hij kreeg er GPA (een auto-immuunziekte) bij en kampte met de aandoening fibromyalgia. Dat is een niet-gewrichtsgebonden ziektebeeld. Kenmerkend zijn spierpijn en drukpijnlijke punten verspreid over het lichaam.

Het gezin raakte alles kwijt en kreeg te maken met een schuld van 350.000 euro. Onmenselijk veel. Gelukkig werd de schuld verminderd vanwege schuldeisers die het geld niet opeisten. Maar alsnog werd het een lange weg voor het gezin waarvan de kinderen nu twaalf en veertien jaar zijn.

,,Dennis was thuis en moest achttien chemokuren ondergaan vanwege zijn auto-immuunziekte," vertelt Mirjam. ,,Het gaat nu met vallen en opstaan en het zal nooit helemaal verdwijnen. De ene dag kan hij niet lopen, de andere dag een beetje schuifelen. Werken zal hij niet meer kunnen, maar Dennis hoopt wel dat – als hij zich weer beter voelt - hij zich als vrijwilliger in kan gaan zetten voor mensen met PTTS. Op dit moment slikt hij negentien verschillende medicijnen op een dag."

Mirjam had de afgelopen drie jaar drie banen. Ze werkte 's ochtends in een truckercafé om het ontbijt te verzorgen. In de middag bezorgde ze de post en in de avond werkte ze in de horeca. ,,Hoe eerder we de schuld konden aflossen, hoe beter", zegt Mirjam hierover. ,,We moesten met tachtig euro per week rondkomen. Gelukkig kwamen we in aanmerking voor een voedselpakket. Ik heb me er nooit voor geschaamd. We kunnen er niets aan doen dat we in deze situatie zijn beland. Dennis zijn ziekte is ons overkomen. Ik haalde het pakket op met de auto. Dit deed ik voornamelijk om een ander gezin te helpen met het vervoer. Hier werd soms meewarig naar gekeken. Hoe kan ze auto rijden als ze bij de Voedselbank loopt? De auto kreeg ik van mijn werk en had ik broodnodig om op mijn werk te komen."

Het rondkomen met zo weinig geld, zorgde voor frustraties en de hele dag door rekensommen maken. ,,Ik wilde niet dat mijn kinderen iets tekort kwamen, dus rekende ik me suf. Ik legde bijvoorbeeld al ver van tevoren een paar euro per maand apart om de kinderverjaardagen te kunnen bekostigen. En ik had dan nog het geluk dat ik de fooien in mijn horecawerk mocht houden. Dit ging ook in apart potje – waarvan we er meerdere hadden – om te gebruiken voor belangrijke dingen. Het pakket dat we van de Voedselbank kregen, was altijd prima en bevatte veel groente en fruit. De Voedselbank geeft ook workshops hoe je producten langer kunt bewaren en hoe je er zuiniger mee om kan gaan. Ik was er iedere week weer blij mee. Ik at liever zelf niets dan dat de kinderen iets tekort kwamen. De pakken koekjes en zakjes chips waren dan ook voor hen. Ik viel daarentegen acht kilo af in die tijd. Maar dat kwam natuurlijk ook door alle stres."

Doordat Mirjam altijd open over haar situatie is geweest en zich daardoor kwetsbaar opstelde, lukte het ook om een aantal regelingen te treffen. Zo konden de kinderen toch op judo blijven, hielp de school om de schoolreisjes te bekostigen en lukte het om bijvoorbeeld een kinderfeestje in het zwembad te organiseren. ,,Omdat er veel mensen zijn die zich schamen voor hun situatie, vinden ze het lastig om zich op deze manier op te stellen. Dat snap ik, maar Barendrecht kent zoveel lieve mensen die echt iets voor je willen doen. Dat heb ik wel gemerkt tijdens deze drie jaar."

Pannenkoekendag was de feestdag voor de kinderen. ,,Hoe goedkoop wil je het hebben? lacht Mirjam. ,,Zo konden er ook nog eens vriendjes mee-eten."

Het vriendenaantal van het gezin liep sterk terug nadat ze in de schuldsanering terechtkwamen. ,,Zonder geld heb je nauwelijks nog een sociaal leven", legt Mirjam uit. ,,Wij waren altijd van het organiseren van grote barbecues. Er kwamen dan veel mensen om te eten en te drinken. Toen we dit niet meer konden doen, zagen we het overgrote deel van deze 'vrienden' ook niet meer. Ook de zomervakantie was een last. De kinderen zes weken vrij en geen geld om leuke dingen met ze te doen. We gingen op de fiets naar de strandjes in de omgeving, ik kocht eens wat goedkope verf of klei bij de Action, maar dan hield het toch wel op. Een pretpark, bioscoop of naar het echte strand, is niet te betalen."

In oktober 2018 zal het gezin weer een 'normaal' inkomen hebben. Tot die tijd moeten ze het nu met 150 euro per week doen. ,,Dat gaat ons lukken. We hebben het drie jaar volgehouden en daar kunnen deze maanden ook nog wel bij. We krijgen nu geen pakket meer van de Voedselbank en dan merk je dat je echt veel groente en fruit krijgt. Het zelf bekostigen is lastig, want gezond eten is een stuk duurder dan bijvoorbeeld een zak chips."

De veertienjarige dochter van Mirjam is van plan om haar maatschappelijke stage bij De Voedselbank te gaan lopen. En Mirjam en Dennis hopen ook in de toekomst zeker iets terug te kunnen doen. ,,Het is jammer dat er nog steeds zoveel vooroordelen zijn over gezinnen die bij De Voedselbank lopen. Ik ken natuurlijk niet al die persoonlijke situaties en er zullen best uitzonderingen zijn, maar de meeste mensen kiezen niet voor deze situatie en proberen zo goed en zo kwaad als het kan toch de eindjes aan elkaar te knopen. Het is fijn dat Barendrecht een rijke Voedselbank kent en dat er zoveel bedrijven hieraan meewerken."

Voedselbank is nog steeds broodnodig

De Voedselbank in Barendrecht heeft iedere vrijdag voor 81 huishoudens een voedselpakket klaarstaan. Dit worden er waarschijnlijk meer in de toekomst omdat de financiële norm verlaagd wordt. Door ruim veertig vrijwilligers wordt er wekelijks hard gewerkt om het voedsel dat binnenkomt te verdelen, op te halen en op te bergen. In december zijn er verschillende acties geweest waarbij mensen houdbare producten konden inleveren. Hiermee staat het magazijn van De Voedselbank momenteel goed vol. Deze producten worden gebruikt om de pakketten aan te vullen. Aad de Lange is voorzitter: ,,Veel mensen en bedrijven dragen ons een warm hart toe. We krijgen wekelijks veel producten aangeleverd en er worden ook regelmatig acties gehouden waardoor we het magazijn kunnen aanvullen. Het is noodzaak dat dit gecontinueerd wordt. Er komen meer klanten bij en uiteraard heeft De Voedselbank ook kosten en afschrijvingen."

In Barendrecht zijn twee afgiftepunten. In het centrum en in Carnisselande. De pakketten worden allemaal in het centrum gemaakt en een deel daarvan wordt op vrijdag naar Carnisselande gebracht. De pakketten die deze vrijdag gemaakt worden, zien er goed uit. Het zijn kratten met een kop erop. En dan staat er ook nog het een en ander in de koeling wat er pas op het laatste moment uitgehaald wordt. Vier vrijwilligers verdelen de producten over de kratten. Ze werken als een geoliede machine. Zo nu en dan komt er iemand binnenlopen. Chauffeurs van andere Voedselbanken in de regio bijvoorbeeld. Zij komen producten ruilen. In het magazijn wordt het overschot van houdbare producten overzichtelijk opgeborgen. Het is net een kleine supermarkt.

Cor Berkhout is ruim vijf jaar vrijwilliger

,,Ik wilde na mijn pensioennering een zinvolle invulling geven aan mijn tijd en tegelijkertijd iets betekenen voor de medemens. Ik kwam bij De Voedselbank terecht en inmiddels werk ik meerdere dagen per week. Ik ben onder andere chauffeur, dat houdt in dat ik voedsel ophaal bij bedrijven en naar andere Voedselbanken rijd om producten te ruilen. Zo krijgen we bijvoorbeeld veel groente en fruit vanuit de veiling. Teveel voor onze eigen klanten. We ruilen dit dan met de Voedselbank Middelharnis, waar ze weer een overschot aardappels krijgen. Zo hebben we contacten met meerdere Voedselbanken in de regio. Op vrijdag pak ik samen met een aantal collega's de pakketten in. We verdelen wat er binnen is gekomen. In de middag kunnen de cliënten de pakketten ophalen. We praten zelden over de persoonlijke situaties. Dat hoeft ook niet. Het is al erg genoeg. Je ziet dat er veel schaamte is bij de mensen, maar ze hebben het hard nodig en dus is het heel goed dat het er is.

We krijgen regelmatig vrij exotische producten die overgebleven zijn in de supermarkt. Niet iedereen weet wat ze ermee moeten. Daarom is er een ruildoos. Mensen die van tevoren weten dat ze iets niet gaan gebruiken, kunnen deze producten in de ruildoos doen en er eventueel iets anders uithalen. Uiteindelijk kan je het nooit iedereen honderd procent naar de zin maken, maar in Barendrecht kennen wij vooral tevreden cliënten."