Zeldzame Vale gierzwaluw waargenomen in Barendrecht

BARENDRECHT - Eén zwaluw maakt nog geen zomer. Dat werd de afgelopen week wel erg duidelijk, toen in de Zuidpolder van Barendrecht een Vale gierzwaluw werd ontdekt. Nu alle zwaluwen naar het zuiden zijn weggetrokken viel de ontdekking van een ‘gierzwaluw’ in de ochtend van 27 oktober extra op.

Gierzwaluwen, die in de zomer de bebouwde kom van Barendrecht bevolken, zijn al weken geleden vertrokken naar zuidelijk Afrika. Toen de melding van een gierzwaluw doorkwam, waren vogelaars dan ook gelijk gealarmeerd. En niet onterecht, want betere bestudering van het verenkleed leerde dat het een Vale gierzwaluw betrof! Een zeer zeldzame vogelsoort in Nederland die nog nooit eerder in Barendrecht was gezien. Volgens het waarnemingenarchief van de Vogelwerkgroep IJsselmonde was het pas de tweede gedocumenteerde waarneming op het eiland IJsselmonde.

De Vale gierzwaluw lijkt erg op de Gierzwaluw die in Nederland broedt. Alleen zijn ze, zoals hun naam al zegt, wat ‘valer’. Een geoefend oog ziet dat ze daarbij iets stompere vleugels hebben, een duidelijk donker oog (waardoor ze een masker op lijken te hebben), subtiele schubjes op de buik en lichte zomen op de rugveren. Vooral op goede foto’s van deze vogel zijn de kenmerken te zien. Sterker nog, zonder de foto’s was deze vogel niet met zekerheid als Vale gierzwaluw te bestempelen.

Ondanks de grote zeldzaamheid van de soort kwam de waarneming niet geheel onverwachts. Vale gierzwaluwen broeden rondom de Middellandse Zee en ze overwinteren (net als ‘onze’ Gierzwaluwen) ten zuiden van de Sahara. Met een harde zuidenwind in oktober willen ze echter wel eens in Nederland ten noorden van hun broedgebied opduiken. In de laatste decade van oktober werden verspreid door het land meerdere Vale gierzwaluwen waargenomen. Maar de meeste waarnemingen werden gedaan op echte ‘hotspots’ voor zeldzaamheden, zoals Texel. In het binnenland zijn zeldzame soorten nu eenmaal nóg zeldzamer dan langs de kust. Dat maakt de vogel van Barendrecht natuurlijk nóg unieker.

De Vale gierzwaluw werd ook op 28 oktober nog gezien, toen hij met name in de luwte van de bomen op de Achterzeedijk vliegjes aan het vangen was. Sindsdien ontbreekt van de dwaalgast ieder spoor. Hopelijk zal hij de komende dagen de weg naar het warme zuiden weten te vinden, maar tegenwind lijkt hij voorlopig nog wel te hebben…

(Auteur: Cornelis Fokker)