Afbeelding

Oorlog met partizanen, operazanger en bio-boer

Algemeen

BARENDRECHT - Heel soms klinkt op de radio ‘Tanze mit mir in den Morgen’. Het was in 1961 ook in Nederland een grote hit voor de Duitse zanger Gerhard Wendland. Voortaan moet ik bij dit liedje denken aan de bevrijding van Vlissingen. Dat komt door ’Partizanen aan de Schelde’, het boek van John Brosens over het verzet in Vlissingen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Door Arco van der Lee

Vlissingen is een vergeten hoekje in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in ons land. In 1940 duurde de strijd hier voort toen de rest van Nederland al door de Duitsers was bezet. In 1944 werd de stad eerder bevrijd dan het grootste deel van het land. Dat die bevrijding met hevige strijd gepaard ging, is de rest van het land eigenlijk ontgaan. Gelukkig is er sinds vorig jaar de speelfilm ‘De Slag om de Schelde’. En nu dus het boek van John Brosens.

De helden van het Verzet in Vlissingen waren tijdens de oorlog zwijgzaam. Maar ook na de oorlog deden ze er meestal het zwijgen toe. Welke rol kaashandelaar Willem Poppe en koster Frans van Sabben tijdens de oorlog hebben gespeeld, bleef lang onduidelijk. Dat leidde vanaf de jaren vijftig tot allerlei verhalen.

In samenwerking met de Stichting Oorlogsverleden Vlissingen deed John Brosens onderzoek naar het verzet in zijn geboortestad. Hij bestudeerde documenten en sprak met nabestaanden. Zo ontstond een waar gebeurd verhaal over de Bevrijding van Vlissingen en de maanden die daaraan vooraf gingen.

Brosens blijft dicht bij de feiten. Juist daardoor duiken er in zijn relaas personen op die zo opvallend zijn, dat je ze niet zou kunnen verzinnen. Zoals Annie Schmidt, de bibliothecaresse van Vlissingen. “Schmidt? Dat klinkt behoorlijk Duits”, merkt een verzetsstrijder op. Hij wordt gerustgesteld. “Mevrouw Schmidt is zo anti-Duits als maar kan.” De bibliothecaresse zou na de oorlog als Annie M.G. Schmidt landelijk bekend worden.

Hans Heinze, de Duitse Ortskommandant, is ook een bijzondere figuur. Hij leidde voor de oorlog een biologisch-dynamisch landbouwbedrijf op Walcheren. Tegen wil en dank kwam hij in het Duitse leger terecht, dat hem benoemde tot Ortskommandant in zijn tweede vaderland. Hij voorkwam in 1944 dat scheepswerf De Schelde werd opgeblazen.

En dan Schlagerzanger Gerhard Wendland. Op internet zijn oppervlakkige biografische verhaaltjes over hem te vinden, waarin alleen maar staat dat hij aan het eind van de oorlog in krijgsgevangenschap raakte. John Brosens beschrijft wat er werkelijk gebeurde.

Wendland was aan het begin van de oorlog een talentvol operazanger. Tegen zijn zin moest hij dienst nemen bij de Kriegsmarine en kwam hij in Vlissingen terecht. Het was zijn idee om de Duitse kustbatterijen op Walcheren namen van opera’s te geven. Zo stelden de Duitsers kun kanonnen bijvoorbeeld op in batterij Fledermaus of batterij Tannhäuser. Wendland maakte een gedetailleerde tekening van de Duitse batterijen en overhandigde die aan het Verzet. De kaart is door de Geallieerden gebruikt bij hun aanval op Walcheren. 

Met zijn spannende verhaal over het Verzet in Vlissingen doet John Brosens recht aan de vele onbekend gebleven helden van Vlissingen. En de lezer trakteert hij op een mooi verhaal dat tal van wetenswaardigheden bevat die normaal onderbelicht zouden blijven. 

‘Partizanen aan de Schelde’ door John Brosens is een uitgave van Omniboek (9789401917513), is vanaf dinsdag 31 maart te koop in de boekwinkel en kost 21,99 euro. 

Advertenties uit de krant