Met (bijna) duizend schoenendozen naar Polen (met extra foto’s)

Door Arco van der Lee

BARENDRECHT - Voor de zestiende maal zijn dit jaar schoenendozen gevuld met schoolspullen en andere kleine cadeautjes voor kinderen in Polen. Na maanden van voorbereiding werden de schoenendozen afgelopen week naar Polen gebracht.

Woensdag 8 december

De Immanuelkerk in Barendrecht biedt op deze avond een ongewone aanblik. Voor de deur staat een bestelwagen. Wie de kerk binnenstapt ziet overal stapels dozen staan. Op elke stapel de naam van een Poolse gemeente. Op de galerij in de kerkzaal staan nog meer dozen. Bovendien zijn Maria Dramountanis en Joanne de Bakker hier speelgoed en schoolspullen aan het uitzoeken. Het zijn de laatste voorbereidingen voor het transport.

De schoenendoosactie voor Polen werd voor het eerst gehouden in 2006. Maria Dramountanis kwam op het idee naar aanleiding van een soortgelijke actie in Ridderkerk. “Het sprak me ontzettend aan. Want het is iets praktisch dat je als kerk kunt doen”, legt ze uit.

In de Immanuelkerk sloot het idee mooi aan op het contact dat de kerk sinds 2004 heeft met een protestantse gemeente in Polen. Via de kerkenraad werd leraar Paul Verkade betrokken bij de actie. Hij komt sinds 1984 in Polen, spreekt Pools en heeft in het land veel contacten. De afgelopen jaren hebben steeds meer kerken en scholen zich bij de actie aangesloten.

Verpleegkundige Maria Dramountanis zamelt voortdurend in voor de actie. “Ik ben het hele jaar bezig met sorteren. Het begint bij mij op zolder. Daarna gaan de dozen naar een kennis, die slaat ze op. Na Dankdag brengen we de dozen naar de kerk. Hier doe ik nu wat ik op mijn eigen zolder het hele jaar doe.” “Maria is de drijvende kracht van de actie”, zegt Joanne de Bakker. Zij is in het dagelijks leven lerares.

In de weken voor het transport worden de dozen, afkomstig van verschillende scholen en kerken, verzameld op de galerij van de Immanuelkerk. Daar worden ze ingedeeld op leeftijd en of het voor een jongen of een meisje is bedoeld.

Losse schoolspullen of speelgoed zijn ook welkom, evenals lege schoenendozen. Daarmee stellen Maria Dramountanis en Joanne de Bakker pakketten samen. “We zien hier alle acties van Albert Heijn langskomen”, zegt Maria lachend. “Zoals bakvormpjes en voetbalplaatjes. Hamsters zijn van een tijd geleden, maar wij krijgen ze nog steeds. Kijk, hier zijn kersthuisjes!”

“Wij controleren elke doos. Want in de ene zitten een paar pennen en de andere zit helemaal vol”, leggen de dames uit. “Alle dozen gaan even open, om te kijken of er misschien iets bij moet”, bevestigt Paul Verkade. Dat is ook op verzoek van de contacten in Polen, die willen voorkomen dat het ene kind veel meer krijgt dan het andere.

Vorig jaar had een feestelijk derde lustrum moeten zijn. Ondanks corona werd de actie wel gehouden, maar werden de dozen niet zelf naar Polen gebracht. Er werd een transportbedrijf ingeschakeld. Dit jaar rijden de vrijwilligers van de Immanuelkerk weer zelf met drie volgeladen bussen naar Polen.

Terwijl Maria Dramountanis en Joanne de Bakker op de galerij hun verhaal vertellen, zijn zes jongeren beneden bezig om een bestelwagen te laden. Paul Verkade controleert of de dozen per afleveradres en in de goede volgorde zijn gegroepeerd.

Paul Verkade heeft per bestemming een lijst. Daarop staat de verdeling van de dozen: jonge of oudere kinderen, jongens of meisjes. Er zijn een paar Poolse gemeenten die exact aangeven aan welke dozen er behoefte is. Voor andere gemeenten maakt Verkade zelf de verdeling.

Donderdag 9 december

’s Avonds worden de laatste dozen geladen. Daarna vertrekken de drie bestelwagens naar Polen. Er wordt de hele nacht doorgereden.

Er worden dit jaar 940 schoenendozen naar Polen gebracht. “Er gaan dit jaar ook 500 kinderbijbels mee en 400 kleinere boekjes met bijbelverhalen voor kinderen. Ook daarvoor is een actie gevoerd, die veel reacties opleverde. De kinderen krijgen dus een schoenendoos met een kinderbijbel”, zegt Paul Verkade.

Maria Dramountanis rijdt dit jaar ook mee. Ze gaat elke vijf jaar mee om de pakketten af te leveren. “Ik ben elf jaar geleden voor het eerst mee geweest. Dat was een bizarre reis. We hebben heel veel sneeuw gehad op de Duitse Autobahn. We stonden zes uur in de file.”

In Polen worden de dozen afgeleverd bij protestantse kerken, die contact hebben met weeshuizen, scholen of met de plaatselijke sociale dienst. Zij zorgen dat de schoenendozen goed terechtkomen. “Zij pakken naadloos over wat wij gedaan hebben. Echt top”, zegt Maria. Paul Verkade legt uit waarom er ook dozen naar weeshuizen gaan. “Kinderen die in Nederland door pleegzorg worden opgevangen, gaan in Polen naar een weeshuis. Dat kennen we hier niet meer.”

Vrijdag 10 december

Ontbijt langs de snelweg. Daarna begint de route langs acht afleveradressen in verschillende delen van Polen. De twee andere adressen liggen te ver uit de route. Zij halen hun dozen in één van de andere plaatsen af.

Vrijdag aan het eind van de middag appt Maria wat foto’s vanuit Radlin, een plaats in Silezië, niet ver van de grens met Tsjechië. De foto’s tonen het uitladen en de gezamenlijke maaltijd. Verloopt de reis goed? “Ja tot nu toe wel”, antwoordt ze. “We zijn iets vertraagd door wat Poolse bureaucratie. Maar nu al op weg naar de tweede bestemming.”

Maandag 13 december

Terugreis naar Barendrecht. Om 21 uur was iedereen weer thuis. Er is 3500 kilometer gereden.

Deelnemers aan de actie

De schoenendozen zijn dit jaar afkomstig van:

Scholen in Barendrecht:

Groen van Prinstererschool
Rehobothschool

Kerken in Barendrecht:

Dorpskerk
Bethelkerk
Carnisse Haven
Immanuëlkerk
Maranathakerk

Kerken in andere plaatsen:

Hervormde gemeente Cillaarshoek
PKN Heerjansdam
Hervormde gemeente Heinenoord
Elimkerk in Hendrik-Ido-Ambacht
Opstandingskerk in Rotterdam-Centrum
Pelgrimskerk in Rotterdam-IJsselmonde
Adriaen Janszkerk in Rotterdam-IJsselmonde
Hervormde gemeente Nunspeet

Is de actie nog nodig?

Polen is tegenwoordig lid van de Europese Unie en het land is veel welvarender dan vroeger. Is de schoenendoosactie nog wel nodig? “Dat vragen heel veel mensen”, reageert Maria Dramountanis. “Maar je weet niet wat je ziet als je daar bij sommige gezinnen komt. Die mensen zijn echt heel arm.”

Ook Paul Verkade moet deze vraag vaak beantwoorden. “Met de economie van Polen ging het lange tijd goed. Maar de laatste tijd gaat de inflatie omhoog en stijgen de prijzen. Er zijn een half miljoen Polen die rond moeten komen van 350 euro per maand. Dat is niet veel, want de prijzen van levensmiddelen lijken op die in Nederland.”

Volgend jaar is er daarom weer een actie.

Voor informatie is de schoenendoosactie bereikbaar via polencommissie@live.nl .