Aandacht voor vergeten RAF-piloot Jochem Bakker

BARENDRECHT – Alleen een naamloos steentje op de begraafplaats aan de Scheldestraat herinnert in Barendrecht nog aan piloot Jochem Bakker. Een nieuwe stichting wil daar verandering in brengen.

Jochem (Jo) Bakker werd in 1923 geboren aan de Gebroken Meeldijk. Toen de Duitsers in 1940 Nederland bezetten, verbleef hij als leerling-stuurman op zee. In 1941 werd zijn schip getorpedeerd. Bakker kon zich in een reddingssloep in veiligheid brengen en werd gered. In 1943 haalde de Barendrechter zijn vliegbrevet en ging hij vliegen bij het Nederlandse 322 Squadron van de Britse luchtmacht RAF. Hij maakte 83 operationele vluchten boven bezet Nederland en bezet Europa. Bakker was ook één van de jachtvliegers die het vliegtuig van Koningin Wilhelmina escorteerden, toen ze in 1945 vanuit Londen via Brussel terugkeerde naar Nederland.
Na de oorlog diende Bakker op Java. Na zijn terugkeer werd hij op vliegbasis Twente instructeur op de Gloster Meteor, het eerste type straaljager van de Nederlandse luchtmacht.

Op 2 juni 1950 kwam Jochem Bakker samen met een leerling om het leven toen hun vliegtuig bij de landing op Vliegbasis Twenthe verongelukte. Hij is op 6 juni 1950 met militaire eer begraven in Barendrecht.
Zus Maaike Bakker herinnert zich die dag nog goed. “Het was vreselijk warm. Er vielen mensen flauw tijdens de preek van de dominee”, vertelt ze in Café Clementine. Ze doet daar haar verhaal samen met het bestuur van de stichting.

Oorlogsgraf
Jochem Bakker heeft een oorlogsgraf op de begraafplaats aan de Scheldestraat, in de buurt van de veel meer bekende Australische piloot Jack Dawson Green. Waar op het graf van Green een gedenksteen staat, wordt het graf van Bakker slechts gemarkeerd door een betonnen paaltje. Maaike Bakker legt uit hoe dat komt. “Moeder was tegen het plaatsen van stenen op graven. In de Bijbel staat ‘Men kent en vindt haar standplaats zelfs niet meer’.”
Moeder Bakker was eigenlijk ook tegen de begrafenis met militaire eer. Maar omdat de leerlingen van Jochem Bakker dit wilden (‘het laatste wat we voor hem kunnen doen’), heeft ze toegestemd.

Ondanks zijn opmerkelijke levensloop is het verhaal van Jochem Bakker maar bij weinig Barendrechters bekend. Het staat wel in het boek ‘Mee op de Wind’ van Maaike Bakker (zus van Jochem Bakker) , waarin zij haar jeugdjaren beschrijft tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Ook is de levensloop van Jochem Bakker beschreven in ‘Meer Schetsen uit de Nacht’, het boek over Barendrecht tussen 1935 en 1950.

Stichting
Vrijdag 18 november is de stichting ‘Vlieger in het Vuur’ opgericht, die de herinnering aan de piloot levend wil houden. Bij de oprichting van de stichting was Maaike Bakker aanwezig. Achterneef Jeroen Kooy deed als scholier al onderzoek naar zijn oudoom en bouwde een dossier op. Hij is penningmeester van de stichting.
Herman van Beek is voorzitter van de stichting. Het bestuur wordt compleet gemaakt door Piet van Beek (secretaris) en achterneef Kundert de Wit.
Herman van Beek stuitte op het verhaal van de piloot bij het lezen van het boek ‘Mee op de Wind’. Van Beek doet promotieonderzoek naar de houding van de gereformeerde gezindte t.o.v. de Joodse gemeenschap tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De stichting gaat zich ervoor inzetten dat het verhaal van Jochem Bakker weer bekend wordt, vooral voor de jongere generatie. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door een straatnaam naar hem te noemen.
Jochem Bakker groeide op aan de Gebroken Meeldijk. Zijn geboortehuis staat er niet meer. Op de plek waar hij als kind speelde wordt binnenkort de wijk Stationstuinen gebouwd. Andere mogelijkheden die de stichting noemt zijn het adopteren van zijn graf door de jongeren van een school, het plaatsen van een afbeelding of replica van een Gloster Meteor-straaljager (gemaakt door jongeren) op een rotonde of het inrichten van een tentoonstelling.

Informatie
Voor informatie over de stichting ‘Vlieger in het Vuur’ kan contact opgenomen worden via de secretaris: 06 286 40 449.

(tekst: Arco van der Lee)