Plotselinge aandacht voor monument bij Barendrechtse Brug

BARENDRECHT - Na vijftig jaar stilte is er in de Hoeksche Waard weer belangstelling voor het oorlogsmonument bij de Barendrechtse Brug in Barendrecht. Het zou terug moeten naar de andere oever.

Het monument herinnert aan de soldaten van het Derde Grensbataljon die gesneuveld zijn in de meidagen van 1940. Het bataljon werd na de Duitse inval vanuit Brabant naar de Oude Maas gestuurd. Ze probeerden het vliegveld Waalhaven op de Duitsers te heroveren. Bij het bestormen van de Barendrechtse Brug en bij een aanval over de rivier bij Goischalxoord werd een aantal militairen gedood.
Op 13 mei 1940 deden de Duitsers met tanks een aanval over de Barendrechtse Brug. Omdat drie tanks door de Nederlanders werden uitgeschakeld, mislukte de aanval.

Monument

Het Derde Grensbataljon verloor in mei 1940 24 mannen. Hun namen staan op het monument dat in 1952 aan de Hoeksche Waardse kant van de brug werd onthuld. Het is betaald door de veteranen van het bataljon. Bij de onthulling beloofde de burgemeester van Heinenoord dat er elk jaar een herdenking zou zijn.

Verplaatsing

Jarenlang hielden de oud-militairen elke drie jaar een herdenking bij het monument. In 1967 werd hen duidelijk gemaakt dat het de laatste maal zou zijn op die plaats. Het monument moest weg, omdat de weg verbreed zou worden. Er werd gesproken over een nieuwe plaats op de Barendrechtse oever. “Eigenlijk is het dan ons monument niet meer, want het staat nu op de plaats waar de jongens vielen”, reageerde een veteraan.
Waarom het monument precies weg moest, is niet duidelijk. De brug werd in 1969 gesloopt, zodat een verbreding van de weg bij de brug geen reden voor verplaatsing geweest kan zijn. Zeker is dat de gemeente Heinenoord niets heeft gedaan om het monument te behouden. De burgemeester wilde het afvoeren naar de gemeentewerkplaats.

Oud-commandant Dorreman van het bataljon zocht contact met de Barendrechtse burgemeester Van Hofwegen. Die bood aan om het monument te plaatsen op de Barendrechtse oever. Dat gebeurde in juli 1969. Daar staat het sindsdien, naast de brugwachterswoningen. Dorreman was opgelucht dat er een nieuwe plaats was gevonden. In 1977 vertelde hij dat het alle veteranen speet dat het monument niet meer ‘aan Nederlandse kant’ stond maar dat het dankzij burgemeester Van Hofwegen niet verloren was gegaan.
In 1970 werd voor het eerst een herdenking gehouden in Barendrecht. Sindsdien legt elk jaar op 4 mei de burgemeester een krans bij het monument. Vorig jaar heeft het monument een opknapbeurt gekregen.

Sinds 1970 is er vanuit de Hoeksche Waard geen belangstelling getoond voor het monument. Maar daar is nu verandering in gekomen.
Het blad Hoeksche Waard Exclusief schreef in april ‘Komt dit Hoeksche Waards Monument ooit weer terug?’. Het zou destijds naar Barendrecht zijn overgebracht ‘als een welkome verrijking van het nieuwe recreatiegebied.’ Een bezoeker uit de Hoeksche Waard wist dit weekend te vertellen dat Barendrecht het monument destijds gestolen heeft.
Burgemeester Bram van Hemmen van de gemeente Hoeksche Waard is bij de dodenherdenking op 4 mei aangesproken op deze zaak. Burgemeester en wethouders van de Hoeksche Waard ontvingen kort daarna een brief van het Veteranen Comité Hoeksche Waard waarin om steun wordt gevraagd voor het terugplaatsen van het monument.
Het college van de Hoeksche Waard wil nog niet reageren, maar laat wel onderzoeken wat de mogelijkheden zijn.

Verbazing

In Barendrecht wordt verbaasd gereageerd op de plotselinge belangstelling vanuit de Hoeksche Waard. “In die ruim 50 jaar is elke 4e mei de burgemeester en de voorzitter van het 4 mei comité naar het monument geweest en heeft de gemeente Barendrecht de zorg op zich genomen. Van de kant van de verschillende gemeentes aan de overkant is nooit enige interesse getoond. Al die vijftig jaar is er nog geen bosje bloemen uit de Hoeksche Waard gelegd”, reageert historicus Hans Onderwater. Maar hij voegt eraan toe dat het monument inderdaad op de oorspronkelijke plaats, aan de overkant van de rivier, hoort te staan, maar dat het voortbestaan van het monument ‘alleen te danken is aan de empathie van de kant van Barendrecht en vooral van wijlen burgemeester Van Hofwegen’.

Motie

Lennart van der Linden, fractievoorzitter van Echt Voor Barendrecht (EVB) vindt dat Barendrecht zich ‘een waardig rentmeester heeft getoond door het monument goed te onderhouden’. Hij is het met Onderwater eens dat Barendrecht uit historisch perspectief moet meewerken aan terugplaatsing, in de hoop dat het monument weer een waardige plaats krijgt.
Van der Linden vindt het een taak van burgemeester Jan van Belzen om deze kwestie tot een goed einde te brengen. Tijdens de gemeenteraadsvergadering van 6 juli dient hij een motie in, waarin hij Van Belzen vraagt om contact op te nemen met de burgemeester van de Hoeksche Waard. Een Barendrechtse commissie van deskundigen zou de terugplaatsing moeten begeleiden.

(door Arco van der Lee)