Oorlog met partizanen, operazanger en bio-boer
Door Arco van der Lee
BARENDRECHT - Heel soms klinkt op de radio ‘Tanze mit mir in den Morgen’. Het was in 1961 ook in Nederland een grote hit voor de Duitse zanger Gerhard Wendland. Voortaan moet ik bij dit liedje denken aan de bevrijding van Vlissingen. Dat komt door ’Partizanen aan de Schelde’, het boek van John Brosens over het verzet in Vlissingen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De helden van het Verzet in Vlissingen waren tijdens de oorlog zwijgzaam. Maar ook na de oorlog deden ze er meestal het zwijgen toe. Welke rol kaashandelaar Willem Poppe en koster Frans van Sabben tijdens de oorlog hebben gespeeld, bleef lang onduidelijk. Dat leidde vanaf de jaren vijftig tot allerlei verhalen.
In samenwerking met de Stichting Oorlogsverleden Vlissingen deed John Brosens onderzoek naar het verzet in zijn geboortestad. Hij bestudeerde documenten en sprak met nabestaanden. Zo ontstond een waar gebeurd verhaal over de Bevrijding van Vlissingen en de maanden die daaraan vooraf gingen.
Brosens blijft dicht bij de feiten. Juist daardoor duiken er in zijn relaas personen op die zo opvallend zijn, dat je ze niet zou kunnen verzinnen. Zoals Annie Schmidt, de bibliothecaresse van Vlissingen. Ze zou na de oorlog als Annie M.G. Schmidt landelijk bekend worden.
Hans Heinze, de Duitse Ortskommandant, is ook een bijzondere figuur. Hij leidde voor de oorlog een biologisch-dynamisch landbouwbedrijf op Walcheren. Tegen wil en dank kwam hij in het Duitse leger terecht, dat hem benoemde tot Ortskommandant in zijn tweede vaderland. Hij voorkwam in 1944 dat scheepswerf De Schelde werd opgeblazen.
En dan Schlagerzanger Gerhard Wendland. Hij was aan het begin van de oorlog een talentvol operazanger. Tegen zijn zin moest hij dienst nemen bij de Kriegsmarine en kwam hij in Vlissingen terecht. Het was zijn idee om de Duitse kustbatterijen op Walcheren namen van opera's te geven. Zo stelden de Duisters kun kanonnen bijvoorbeeld op in batterij Fledermaus of batterij Tannhäuser. Wendland maakte een gedetailleerde tekening van de Duitse batterijen en overhandigde die aan het Verzet. De kaart is door de Geallieerden gebruikt bij hun aanval op Walcheren.
Met zijn spannende verhaal over het Verzet in Vlissingen doet John Brosens recht aan de vele onbekend gebleven helden van Vlissingen. En de lezer trakteert hij op een mooi verhaal dat tal van wetenswaardigheden bevat die normaal onderbelicht zouden blijven.
‘Partizanen aan de Schelde' door John Brosens is een uitgave van Omniboek (9789401917513), is te koop in de boekwinkel en kost 21,99 euro.