Wandelen door de Zeeheldenbuurt (11): Dirk van de Ree

6 oktober 2022, 08:00 Algemeen Zeeheldenbuurt

BARENDRECHT – Veel woningen in de Zeeheldenbuurt worden tegenwoordig bewoond door mensen uit Oekraïne. Maar ook één van de eerste bewoonsters kwam uit dat gebied, dat toen nog bij de Sovjet-Unie hoorde. Dat vertelt Dirk van de Ree, die in 1957 werd geboren in de De Ruyterstraat.

De ouders van Dirk leerden elkaar tijdens de Tweede Wereldoorlog kennen in Duitsland. Dirk van de Ree en Warka Daniluk waren dwangarbeiders in de omgeving van Stuttgart. “Op onze Bevrijdingsdag, 5 mei, waren zij al bevrijd. Ze zijn die dag getrouwd door een Amerikaanse veldprediker”, vertelt zoon Dirk. Het trouwformulier met de handtekening van de Amerikaanse predikant is overgedragen aan de Historische Vereniging Barendrecht.

Omdat ze met een Nederlander was getrouwd, werd Warka niet teruggestuurd naar de Sovjet-Unie. Via Parijs en Brussel kwam het kersverse echtpaar aan in Barendrecht, de woonplaats van de bruidegom.

“Mijn moeder heeft Nederlands geleerd van de familie”, vertelt Dirk. Aanvankelijk woonde het echtpaar in aan de Talmaweg. Daar werden een zoon en een dochter geboren. Begin jaren vijftig konden ze verhuizen naar de De Ruyterstraat, waar ze het gloednieuwe huis op nummer 20 betrokken. Daar werd in 1957 zoon Dirk geboren. “Jij hebt toch die Russin als moeder?”, werd er weleens aan Dirk gevraagd. Hij woonde hier tot 1982, toe hij het huis uit ging. Zijn moeder verhuisde in 1994 naar de Lavendelhof en is inmiddels overleden.

Jeugd

“Er waren in de wijk heel veel kinderen”, herinnert Dirk zich. “Als het een beetje weer was, was iedereen buiten op straat. De volwassenen waren aan het kletsen en de kinderen speelden.” Verkeer was er nauwelijks. “De bakker en de groenteboer kwamen langs. Groenteboer Kapitein met kar en paard, bakker Pot met een wagentje van Spijkstaal, bakker Nolen met een Morris-bestelwagen en melkboer De Vries met een Volkswagenbus. Dat was het wat verkeer betreft. Je kunt je dat niet meer voorstellen.” De speeltuin aan de Piet Heinstraat was voor de kinderen het middelpunt van de buurt.

In de jaren zestig hadden maar enkele bewoners telefoon. “We hadden door het werk van mijn vader als een van de eersten telefoon thuis. We werden dan gebeld door mensen die een boodschap hadden voor één van de buren. Ik werd daar dan met een briefje heen gestuurd. We waren een soort telefooncel voor de buurt”, zegt hij lachend.
In de Piet Heinstraat woonde Gerard Kerkum, de directeur van Feyenoord. “Zijn dochter zat bij mij in de klas op de Openbare Lagere School. Ze hadden een zwembad in de tuin. Als het warm was mochten we daar gaan zwemmen.”

Huis

De De Ruyterstraat was vooral ‘een straat van werkers’, zo herinnert Dirk van de Ree zich. De bewoners werkten bijvoorbeeld in de tuinbouw, bij beschuitfabriek Hooimeijer of bij het waterleidingbedrijf. Een uitzondering was bloemist Lodder, die aanvankelijk een winkel aan huis had. Later opende hij een winkel op het Vlak. Ook vader Van de Ree was een uitzondering. Hij werkte bij verzekeringsbedrijf ALB. Dat was te zien aan het emaillen bord naast de voordeur. “Kijk, de gaten zitten nog in de muur!”, zegt Dirk als we bij het huis staan.
“De oprit is er ook nog steeds. Die tegels heb ik nog met mijn vader gelegd. Die hadden ze over op de Zuiderbegraafplaats.” Op sommige tegels staat een nummer. Het nummer van het graf waar ze bij gelegen hebben?

Renovatie

Dirk van de Ree herinnert zich de renovatie van de huizen in de jaren zeventig. “We moesten daarvoor drie weken het huis uit naar een wisselwoning van Patrimonium.” De gasleidingen en de waterleiding werd vervangen. Het dak werd geïsoleerd en er kwam centrale verwarming. Dirk herinnert zich dat de huizen tochtig en koud bleven. “De openslaande ramen op de bovenverdieping waren een drama. Als het stormde gingen ze open.”

In de jaren van de Koude Oorlog kwam er weleens familie uit Oekraïne op bezoek. Nooit complete gezinnen, dan zouden ze immers kunnen vluchten. Dirk werkte zelf inmiddels als internationaal vrachtwagenchauffeur. Hij vervoerde enkele malen raketbrandstof van de Shell naar Kazachstan. De verplichte route voerde hem altijd door de Sovjet-Unie, maar om Oekraïne heen. Het verbaasde Dirk. “Ze willen niet dat je familie ontmoet”, legde zijn moeder uit.
Er wonen nog steeds neven en nichten in Oekraïne. Dirk heeft er sinds het uitbreken van de oorlog geen contact meer mee kunnen krijgen. Hun woonplaats is nog in handen van Oekraïne, maar hoort bij het gebied dat door de regering in Moskou als Russisch wordt beschouwd. “Misschien zitten ze inmiddels in een ander land?” Dirk weet het niet. Zeker is dat hun woonplaats zwaar is beschoten.

De Zeeheldenbuurt heeft bij Dirk van de Ree nog steeds een bijzonder plekje in zijn hart. En niet alleen bij hem. “Sinds ik gepensioneerd ben fiets ik veel. Ik komt dan bijvoorbeeld bij de Barendrechtse Brug mensen tegen dit ik ken uit de Zeeheldenbuurt. Je maakt dan altijd een praatje over vroeger.”