Column Florian: Vousvoyeren of tutoyeren

Door Florian Pronk

Vousvoyeren of tutoyeren. Ja je gelooft het of niet, het zijn echt Nederlandse woorden. Voor de Franse liefhebbers onder ons durf ik nog wel te zeggen dat deze woorden afstammen uit het Frans. Als je iemand vousvoyeert, spreek je iemand met 'u' aan. Maar tutoyeer je iemand, dan spreek je diegene met 'je' of 'jij' aan. Het vousvoyeren hoor je echter tegenwoordig in de volksmond veel minder. In letterlijke en figuurlijke zin. Let maar op hoeveel jongeren tegenwoordig hun 'ouwe' met 'je' of 'jij' aanspreken. Even tussen haakjes, ik hoorde laatst dat het woord 'ouwe', waarmee je dan je vader bedoelt, een woord is wat veel respect toont. Je erkent hiermee namelijk dat je vader ouder is dan dat jij bent. Ja, het is maar vanuit welke hoek je het bekijkt.

Maar terugkomend op die twee Frans-Nederlandse woorden. Wanneer pas je nu wat toe?

Dit probleem is eigenlijk ontstaan, omdat veel mensen tegen je zeggen: 'Zeg maar jij tegen mij hoor, anders voel ik me zo oud.' Maar ja, probeer dat er maar eens in te krijgen. Als ik diegene eenmaal als een 'u' in mijn hoofd heb zitten, dan kan het nog wel eens gebeuren dat ik diegene ook met 'u' aanspreek. In de 'grote mensenwereld' is het vaak lastig om als jonger iemand een ouder persoon aan te spreken. Die man of vrouw wil of met 'jij' aangesproken worden, wat je vaak vergeet, of hij of zij wil met 'u' aangesproken worden. En als je dat even vergeet, kan dat leiden tot knap gênante situaties. Herkent u het probleem? Of zou ik de enige zijn met deze 'struggles'? Helaas leven we niet in Engeland, waar het probleem zich niet voordoet, maar waar je hetzelfde woord voor 'jij' en 'u' hebt.

Er zijn echter ook mensen die heel consequent 'u' zeggen. Bijvoorbeeld die ene keer in de rij voor de kassa. Er werd door twee meisjes van dezelfde leeftijd aan me gevraagd: 'Meneer mogen wij u even passeren?' Maar zodra ik me omdraai, is het voor de meiden duidelijk dat ik gewoon een leeftijdsgenoot ben. Uiteraard bloosde het meisje een beetje en bood schuldbewust haar excuses aan. Waarop ik in lachen uitbarstte en zei dat het zelfs een hele eer was dat ze me op die manier aansprak. Ik voegde er snel aan toe dat ze niet de enige was, die mij zo aansprak. Gezien mijn lengte gebeurt het me meer. Het meisje had dus blijkbaar van huis uit geleerd dat je oudere mensen met 'u' en 'meneer' of 'mevrouw' moet aanspreken. Misschien moeten we dat maar weer gaan instellen…

Uiteindelijk willen we niet allemaal die journalist uit Den Haag achterna, die het tegenovergestelde doet en werkelijk iedereen met 'je' en 'jij' aanspreekt. Zelfs tegen de Minister President! Wees dan maar blij dat je een opvoeding hebt gehad waarin je wel hebt geleerd dat je oudere mensen met 'u' aanspreekt.

Dan kun je in principe overal terecht…