Nakomelingen 'Bijdorp' gaan door

BARENDRECHT - Het overlijden van de Barendrechtse arts Jan Karbaat op 11 april betekent allerminst dat het boek van zijn in 2009 gesloten vruchtbaarheidskliniek aan de Voordijk definitief dicht gaat. Kinderen die met donorzaad uit Medisch Centrum Bijdorp zijn verwekt, willen nog steeds weten of Karbaat ook zelf sperma doneerde en dus mogelijk hun biologische vader is. Ze eisen een DNA-onderzoek om zekerheid te krijgen over hun afstamming.

De praktijken van Karbaat liggen al een tijd onder vuur. Ouders en donorkinderen verwijten Karbaat onzorgvuldig handelen en gesjoemel met gegevens en de screening van spermadonors. Van sommige donors wordt gezegd, dat die voor veel meer dan de afgesproken zes kinderen hebben gezorgd. In 2014 vertelde Henrik Becker in een uitzending van EenVandaag dat hij geboren is met behulp van het zaad van een anonieme donor. Het paspoort met gegevens over deze donor bleek helemaal niet te kloppen. Henriks echte donor was helemaal geen blanke man uit Limburg met een goede baan en een gezin. De donor was een alleenstaande man met Surinaamse roots en een vorm van autisme. Hij had zeventien jaar lang sperma gedoneerd en heeft, volgens zijn eigen berekening, nu zo'n 200 kinderen rondlopen.

Toegegeven
Karbaat heeft in het verleden ontkend dat hij ook zijn eigen zaad inzette, maar enkele jaren geleden heeft hij dat toch toegegeven. Maar meewerken aan DNA-onderzoek deed hij niet. Hij zag er het nut niet van in.
Nu de arts er niet meer is, betekent dat niet het einde van de pogingen om de feiten boven water te krijgen. De kinderrechtenorganisatie Defence for Children en Stichting Donorkind, die de families bijstaan, blijven zich hiervoor inzetten. Zelfs DNA-onderzoek is nog mogelijk, al is daarvoor wel de medewerking van Karbaats kinderen nodig.

Zuiderziekenhuis
Dr. Jan Karbaat, geboren op 18 september 1927 en overleden op 11 april van dit jaar, was na het behalen van zijn artsendiploma in de jaren vijftig directeur van de Militair Geneeskundige Dienst in Suriname. Na zijn terugkeer in Nederland studeerde hij sociologie en economie. In 1964 promoveerde hij op 'sociaal-geneeskundige beschouwingen over de personeelsleden van de troepenmacht in Suriname en hun gezinnen'. Vijftien jaar was hij directeur van het Zuiderziekenhuis in Rotterdam.
In 1973 begon hij zijn Barendrechtse spermakliniek in huize Bijdorp aan de Voordijk 276. Er was ook een dependance in het Limburgse Hoensbroek. De vroegere kliniek in Barendrecht, die in 2009 gedwongen werd de deuren te sluiten, is verbouwd tot een aantal appartementen. Het pand met bijgebouwen staat al een tijd te koop. De vraagprijs, oorspronkelijk 4,8 miljoen euro, bedraagt zo'n 2,2 miljoen euro.

In een interview met het AD in 2016 vertelde Karbaat dat zijn werk als fertiliteitsarts eigenlijk in Suriname is begonnen. ,,Ik werd benaderd door twee blanke vrouwen. Ze waren getrouwd met een donkere man, maar konden geen kinderen van hen krijgen. Ze vroegen of mijn chauffeur, een knappe Creool met blauwe ogen, sperma wilde doneren. Dat wilde ik niet, maar ik heb wel een verpleger uit het ziekenhuis gevraagd.'' Volgens Karbaats eigen berekeningen zijn er zeker 6.000 vrouwen zwanger geworden via Bijdorp.