Fietsen met burgemeester Jan van Belzen

BARENDRECHT - Burgemeester Jan van Belzen beweegt zich al 16 jaar lang vooral op de fiets door Barendrecht. In plaats van een traditioneel afscheidsinterview in zijn werkkamer hebben we hem daarom uitgenodigd voor een fietstocht door het dorp. Hij was daar gelijk voor te vinden. We spaken af om hem bij elke tussenstop een vraag te stellen. Sommige vragen zijn ingestuurd door lezers van De Schakel.

(Tekst gaat door onder de video.)

1. Doormanplein

Zo stonden we op een donderdagmiddag in de schaduw van de Dorpskerk te wachten op de burgemeester. Om klokslag 14 uur reed hij op zijn fiets het plein op.
Kort na zijn aantreden in 2005 maakte burgemeester Van Belzen op zaterdagochtend een fietstocht door Barendrecht. Iedereen die wilde mocht mee. De tocht startte hier op het Doormanplein, voor de kerk.

Is een fietstocht een goede manier om Barendrecht te leren kennen?

“Jazeker. Ik fiets graag door Barendrecht. Het mes snijdt aan vele kanten. Het is goed voor mijn conditie, je bent zichtbaar en je ziet veel meer dan uit een auto.”
De fietstocht in 2005 herinnert hij zich nog goed. “Het was heel leuk. Ik had een hele groep mensen om me heen die met me kennis konden maken. Dus het was een uitstekend begin.”

Van Belzen gebruikt de fiets graag als hij naar een afspraak moet in het dorp. Hij laat bewust de auto staan. “Oh burgemeester, we dachten dat u geen rijbewijs had”, hoort hij weleens.

Via de Binnenlandse Baan fietsen we naar de tweede stop van de middag: het station. Onderweg wordt de burgemeester keer op keer gegroet door mensen. Hij groet altijd terug.

2. Station 

We parkeren onze fietsen bij het station. Maar we houden ze wel in het oog. Want je weet maar nooit…. De burgemeester en zijn gezinsleden zijn zelf meerdere maken het slachtoffer geweest van fietsendiefstal. Hij zet zijn fiets dan ook vast met een stevige ketting.

De Betuweroute werd hier op 16 juni 2007 geopend door Koningin Beatrix. Is dat een hoogtepunt van uw periode als burgemeester? 

“Ja, het is natuurlijk uniek als de koningin langskomt met zoveel hoogwaardigheidsbekleders. Het is ook heel mooi dat de minister van verkeer langskomt om het station te openen. En het was heel belangrijk dat een emotionele periode voor de Barendrechters werd afgesloten. Het verleggen van de hele spoorbundel heeft ongelooflijk veel losgemaakt bij onze inwoners. Woningen werden gesloopt, bedrijven werden verplaatst. Dat maakte heel veel los. En terecht. Daar is ook tegen geprotesteerd, met succes.”

Komt u hier weleens als treinreiziger?

“Heel vaak. Als ik naar Den Haag moet of naar Rotterdam, dan pak ik altijd de trein. Je hebt geen parkeerprobleem en je staat niet ik de file. Ik kan het iedereen aanbevelen.”

Hoe belangrijk is het station voor Barendrecht?

“Ongelooflijk belangrijk. Je ziet in het land dat wonen bij openbaar vervoer een plus is. Dat wil de Rijksoverheid ook. En wij kunnen dat bieden.”

We stappen op en fietsen door de Stationsweg naar de Zuidpolder.

3. Zuidpolder

Op een brug blijven we even staan om van het uitzicht te genieten.
Wat heeft u met de Zuidpolder?

“Ik fiets hier heel vaak met mijn vrouw. Ik vind dit echt een parel van Barendrecht, onze groene long. Het is zo mooi dat we dit hebben en ik zie de Zuidpolder ieder jaar mooier worden.”

Hoe belangrijk is de Zuidpolder voor Barendrecht?

“Volgens mij is het een levensader. Iedereen in Barendrecht wil weleens lucht, ruimte, groen en water zien. En die combinatie maakt de Zuidpolder tot wat hij is: een fantastische plek om even de stilte te voelen, na te denken en nieuwe energie op te doen. Ik zie dat steeds meer inwoners van Barendrecht hier naartoe gaan om de wandelen en met elkaar te praten. Het is ook een plek voor ontmoeting. Het is zo kostbaar, dat moeten we koesteren.”

4. Barendrechtse Brug 

Na een tussenstop in Theehuys Polderzicht (natuurlijk wordt de burgemeester hier direct herkend) fietsen we verder langs de Oude Maas. De burgemeester en zijn vrouw staan hier weleens, als ze weten dat het binnenvaartschip van hun dochter een schoonzoon langskomt. “Ze belt ons op als ze in de buurt van Barendrecht is. Dan gaan we naar de Oude Maas om even te zwaaien.”

Op de oprit van de gesloopte Barendrechtse Brug is het tijd voor een serieuze vraag, die werd ingestuurd door Elisabeth Bosch:

“Beste burgemeester,
Toen zo’n 16 jaar geleden bekend werd dat Barendrecht een burgemeester met een reformatorische achtergrond zou krijgen, was Barendrecht in rep en roer, omdat u wellicht de intochten van Sinterklaas zou afschaffen in Barendrecht vanwege uw geloofsovertuiging. Dat was niet bepaald een warm welkom. Heeft u dat meegekregen en zo ja, hoe heeft u dat ervaren?”

“Ik woonde toen nog in Bleskensgraaf. Ik heb het ervaren als: daar gebeurt iets, daar is men druk mee. Maar het deed me zelf niet zo heel veel, want ik had part nog deel aan die discussie. Natuurlijk is het wel vervelend. Maar ik heb me er overheen gezet en gezegd: ik ga het gewoon doen. Ik wilde laten zien: wie is deze burgemeester, wat is dat voor een mens en wat wil hij betekenen voor de samenleving. En ik hoop dat ik daar de afgelopen jaren iets van heb laten zien. “
“Ik heb wel persoonlijke gesprekken gevoerd met mensen die naar me toe kwamen en bij wie het hoog zat wat er was gebeurd. Ik heb het een plek kunnen geven in mijn leven.”

5. Oude Maas Heuvel 

De volgende stop is de Oude Maas Heuvel. Bekend terrein voor de burgemeester. “Het is een fantastische plek. Ik kom hier graag met bezoekers. Het is de enige plek waar Rotterdam aan onze voeten ligt.”

Bij de heuvel is het tijd voor een fragment uit een brief van Job Teunissen:
 “Het meeste wat ik mij zal herinneren is Uw inzet voor de veteranen. En U kwam met echtgenote tot twee keer toe bij ons thuis bij ons 60 en 65 jaren huwelijk.”

Hoe belangrijk zijn de bezoeken aan bruidsparen? Heeft een burgemeester van een grote gemeente niets belangrijkers te doen? 

“Het is heel zinvol, niet alleen voor het echtpaar, maar ook voor de kring er omheen. Als je langer burgemeester bent, dat zie je in welke tijd deze mensen hun gezin gingen stichten. De eerste gesprekken gingen over de crisisjaren, jaren daarna gingen de gesprekken over de Tweede Wereldoorlog en ik zit nu in de wederopbouw. Het heeft mij ongelooflijk veel geleerd over de geschiedenis van dit gebied. Wat op mij veel indruk heeft gemaakt is het bombardement op Rotterdam. Ik had niet beseft dat het nog zo leefde bij de mensen die hier wonen. Ze hebben die rookwolken gezien, ze hebben die vliegtuigen gezien, ze hebben de vluchtelingen gezien. Dat heeft zo’n indruk gemaakt. Zo’n oorlogssituatie raak je niet meer kwijt, dat stempelt je leven.
Mensen hebben daar soms met tranen in de ogen over verteld. Ook over de naoorlogse situatie met de woningnood en het inwonen en de armoede. Zij hebben heel de wederopbouw meegemaakt. Het was voor mij indrukwekkend en ik heb er veel van geleerd. Het heeft mij geholpen om die leeftijdsgroep goed te begrijpen.”

6. Havenhoofd

Vanaf de heuvel gaan we naar het Havenhoofd. Op het plein staat het beeld van ‘Vrouwe Carnisse’, het favoriete beeld van de burgemeester. We staan hier in hartje Carnisselande, een deel van Barendrecht dat nog in aanbouw was toen Van Belzen hier kwam. “Ik herinner me nog dat we hier waren met de wethouders. Het was nog een bouwput en we moesten laarzen aan.”
In 2005 zocht de gemeente Barendrecht een burgemeester die de verschillende delen van Barendrecht zou verbinden.

Is het gelukt om een verbinder te zijn? Hoort Carnisselande er echt bij? 

“Als je kijkt naar 16 jaar geleden, toen Barendrecht door Elseviers Weekblad ‘een gespleten gemeente’ werd genoemd, dan zie ik nu een duidelijke verbetering. Ik heb de laatste jaren niet meer gehoord vanuit Barendrecht Centrum ‘Ik kom nooit in Carnisselande’. Dat is weg. En dat is maar goed ook, want het zijn onze inwoners, ze horen er volledig bij. We hebben geprobeerd om elementen vanuit het centrum hierheen te brengen. Ik denk dan aan sportpark De Doorbraak. En ik zie dat de uitwisseling ongemerkt gaat. Mensen ontmoeten elkaar via school, cultuur, sport, kerk en ook de politiek. Het is één Barendrecht en dat moeten we ook zo blijven houden.”

7. Naar huis 

Vanaf het Havenhoofd gaan we weer naar het centrum.

Welke route kiest u?

“Ik ga altijd via de Voordijk, dat is een prachtige oude dijk. En ik vind het een compliment voor Barendrecht dat we de dijkenstructuur er in hebben weten te houden. Zo kan je het verleden en het heden met elkaar verbinden.”

Over de Avenue Carnisse fietsen we naar de Voordijk. Onderweg stoppen we even bij Hospice de Reiziger, gevestigd in een oude boerderij. “Dit is ook zo’n pareltje. En het mooie van het hospice is, dat iedereen het in z’n hart gesloten heeft.”

Bij het begin van de Dorpsstraat scheiden onze wegen. De burgemeester gaat rechtsaf naar huis, wij rechtdoor naar de redactie. Eén ding weten we inmiddels zeker. Dit verhaal zal zuinig worden bewaard. Elk verhaal waarin de burgemeester voorkomt, knipt hij uit en gaat in een plakboek. Dat moet een hele stapel plakboeken zijn.

(Door Astrid Potuijt en Arco van der Lee)